Patogen w ogólnym znaczeniu charakteryzowany jest jako czynnik odpowiedzialny za wywołanie choroby, mniej lub bardziej niebezpiecznej dla człowieka. Sama nazwa stanowi zestawienie dwóch greckich słów – pathos (cierpienie) i przyrostka genes (który można przetłumaczyć jako „producenta czegoś”). Mówiąc o patogenach, mamy na myśli szereg mikroorganizmów, takich jak bakterie, wirusy, grzyby chorobotwórcze, a także pasożyty i wiele innych. Niektóre z ciał obcych znajdują się wśród nas każdego dnia, jednak to, czy dany organizm na nie zareaguje, zależy przede wszystkim od stanu układu odpornościowego. Patogeny dzielimy na ożywione oraz nieożywione. Pierwsza grupa stanowi mikroorganizmy, które mogą samodzielnie żyć w organizmie człowieka bądź okresowo poza nim, przed trafieniem do innego żywiciela. Wyróżniamy tutaj bakterie takie jak Salmonella lub wirusy (np. HCV), a także pasożyty jak glista ludzka. W grupie patogenów nieożywionych znajdują się natomiast substancje toksyczne, jakie dzieli się na chemiczne i fizyczne. Dziś przyjrzymy się bliżej grupie patogenów ożywionych – a konkretniej wirusom i bakteriom.
Patogeny wirusowe i bakteryjne – czym się różnią?
Wirusy i bakterie są w stanie wywołać szereg chorób zakaźnych. Żadne z nich nie jest dostrzegalne gołym okiem, przez co przenoszą się niespostrzeżenie pomiędzy ludźmi. Mimo wielu podobieństw, warto skupić się na najważniejszych różnicach pomiędzy tymi mikroorganizmami; często są one bowiem mylone i traktowane synonimicznie. Rzeczywistość jednak przedstawia się zupełnie inaczej. Co warto o nich wiedzieć?
Patogeny wirusowe są od 10 do 100 razy mniejsze od bakterii. Każdy wirus zbudowany jest z otoczki białkowej oraz rdzenia materiału genetycznego (RNA bądź DNA). Bakterie złożone są z pojedynczej komórki i mogą mieć różne cechy konstrukcyjne; otoczone są ścianą komórkową, wewnątrz posiadając wszystkie składniki potrzebne do wzrostu oraz rozmnażania.
Wirusy nie są w stanie przeżyć bez żywiciela, kiedy bakterie są w stanie żyć niemalże w każdym środowisku – w tym również w ciele człowieka. Nieliczne bakterie powodują infekcje, zaliczając się do grupy patogenów (szacuje się, że jest to mniej niż jeden procent wszystkich bakterii znanych naukowcom). Tymczasem większość wirusów jest odpowiedzialnych za wywoływanie rozmaitych chorób; tego typu patogeny mogą atakować komórki ciała, wykorzystując ich składniki do dalszego namnażania się w organizmie.
Choć wirusy wywołują wiele różnych chorób, ich wyleczenie jest w większości łatwiejsze od poradzenia sobie z infekcjami bakteryjnymi. Infekcja wirusowa trwa zwykle kilka dni, zaś leczenie sprowadza się głównie do leczenia objawowego. W leczeniu infekcji chorób bakteryjnych stosuje się głównie antybiotyki.
Do najczęstszych objawów wywoływanych przez patogeny wirusowe zalicza się gorączkę, suchy kaszel, zaczerwienienie spojówek, wodnisty katar czy ból głowy, mięśni oraz stawów. W przypadku infekcji bakteryjnych, człowiek ma do czynienia z wysoką gorączką, nudnościami, wymiotami, a nierzadko również zapaleniem ucha czy mokrym kaszlem.
Aspergiloza – diagnostyka
Rozpoznanie infekcji wywołanej przez grzyby Aspergillus potwierdzić może mikroskopowa identyfikacja kolonii i charakterystycznych strzępek przegrody czy struktur zarodnikujących. Jednakże posiewy grzyba zazwyczaj nie są pozytywne; czasami można uzyskać je wyłącznie poprzez badanie krwi, skóry czy plwociny, a także pobierając biopsję tkanki. Na RTG oraz tomografii komputerowej klatki piersiowej, aspergiloza płuc objawia się jako charakterystyczna poświata, a później w postaci półksiężyca powietrza. W celu wczesnego rozpoznania kropidlaka wykorzystuje się różnego rodzaju testy immunologiczne, metaboliczne oraz genetyczne. Niestety, u osób stosujących immunopresję metody, w których oznacza się przeciwciała przeciwgrzybiczne, mają bardzo niską czułość. W gabinecie HERBASOL przeprowadzamy kompleksową diagnostykę w celu wykrycia szkodliwych mikroorganizmów, w tym także obecności grzybów z rodzaju Aspergillus.
