Tularemia
Tularemia to choroba wywołaną przez Gram-ujemną bakterię Francisella tularensis. Bywa również nazywana: chorobą zajęczą, dżumą gryzoni lub króliczą gorączką. Patogen ten jest bakterią wewnątrzkomórkową (wykazuje zdolność do wewnątrzkomórkowej lokalizacji). Do jej rozwoju oraz replikacji jest potrzebne żelazo pochodzące od żywiciela.
F. tularensis jest bakterią globalną infekującą króliki, myszy, wiewiórki, lisy, domowe i hodowlane zwierzęta (bydło, owce, kozy, konie, świnie, psy i koty). Może być przenoszona także przez kleszcza jak i owady żywiące się krwią. Według danych epidemiologicznych gryzonie (myszy, szczury wiewiórki i zające) są najważniejszymi rezerwuarami tego patogenu.
Badania przeprowadzone na myszach wykazały, że wszystkie stadia rozwojowe kleszcza I. ricinus mogą być zakażone bakteriami F. tularensis. Zakażony kleszcz może również przenosić bakterie transowarialnie, lecz nie zawsze jaja złożone przez zakażoną samicę kleszcza zawierają ten patogen.
Istnieje kilka dróg transmisji F. tularensis do organizmu człowieka:
- droga pokarmowa w wyniku spożycia zakażonej żywności lub wody (dość rzadko);
- transmisja przez uszkodzoną skórę;
- drogi oddechowe (infekcja może nastąpić już przy wniknięciu niewielkiej liczby bakterii);
- na skutek ugryzienia dowolnej formy kleszcza.
Nie opisano przypadków przeniesienia zakażenia z człowieka na człowieka.
Choroba może mieć kilka postaci:
- wrzodziejąco-węzłową (najczęstsza);
- węzłową;
- oczno-węzłową;
- anginową;
- wziewną;
- trzewną;
- septyczną.
Odsetek tularemii bezobjawowej wynosi 4–19%.
Najczęściej choroba rozwija się nagle, występuje: wysoka gorączka, ból głowy, bóle mięśniowe i ból gardła. Może też pojawić się suchy kaszel, ból zamostkowy lub duszność. Niektóre osoby reagują także biegunką, nudnościami i wymiotami.