Forma krętka Borreli
Poruszający się krętek Borreli
biofilm
Forma kulista

Borrelia

Przenoszona przez kleszcze borelioza jest chorobą wieloukładową wywołaną przez bakterie krętka Borreli. Może dotyczyć układu odpornościowego, hormonalnego, nerwowego, krwionośnego lub kostno-stawowego. Potrafi naśladować niemal każdą chorobę np. łuszczycę, Hashimoto, RZS, czy cukrzycę.

Borrelia jest bakterią pełno podziwu. Ze względu na swoje mechanizmy obronne zabezpieczające ją przed działaniem układu odpornościowego, można ją nazwać ‘’nadmikroorganizmem’’ spośród innych patogenów. 

A oto kilka dowodów:
1. Krętki ze względu na swój spiralny kształt potrafią wkręcić się w każdą tkankę ciała i bez problemów przemieszczać się w płynach ustrojowych żywiciela. Lubią przebywać w miejscach, gdzie jest dużo kolagenu (np. płynach oka, komórkach śródbłonka, mielinowych osłonkach nerwów, na skórze, w stawach). Rzadziej przebywają we krwi czy limfie;
2. Mogą przybierać różnorodne formy: krętka, kulistą, formę L (postać wirusowa);
3. Forma kulista jest pozbawiona receptorów na powierzchni bakterii, przez co jest niewidoczna dla układu immunologicznego; 
4. Krętki Borreli mogą tworzyć biofilmy, czyli skupiska, które wspólnie dają większą szansę na przetrwanie;
5. Borrelia może przyczepić się do komórek ciała, a także do komórek odpornościowych (limfocytów B) i następnie wniknąć do nich;
6. Borrelia jest wstanie kopiować fragmenty swoich genów, wbudują je potem w ścianę komórkową i wysyłają te odłamki tzw. blebsy do płynów ustrojowych. W ten sposób osłabiają układ odpornościowy;
7. Za pomocą tzw. mimikry cząsteczkowej mogą zmieniać receptory na swojej powierzchni, by zmylić układ immunologiczny;
8. Wytwarzają peptydy i produkty przemiany materii tworząc dla siebie korzystne środowisko. Substancje te m.in. mogą wpłynąć na uczucia i nastrój swojego żywiciela.

Jak widać Borrelia jest mistrzem przetrwania i kamuflażu.

Objawy

Kolejnym problemem są toksyny produkowane przez Borrelie. W zależności od kondycji układu odpornościowego mogą dawać różne dolegliwości: bóle lub zawroty głowy, zaburzenia oddychania, zaburzenia pracy serca, bóle mięśniowe, stawów lub kości, problemy z zapamiętywaniem, stany depresyjne, huśtawki nastroju, zmiany skórne, zaburzenia widzenia, mgła umysłowa, pogorszenie samopoczucia, zmęczenie, osłabienie, lęki, pogorszenie nastroju.

Dodatkowe informacje:

Dotychczas wyizolowano 19 gatunków krętka Borrelii, natomiast w patogenezie boreliozy istotną rolę odgrywają Borrelia:

  • burgdorferi (nasila objawy stawowe);
  • afzellii (rozwija problemy skórne);
  • garinii (stopniuje objawy neurologiczne).

Krętek Borrelii odżywia się m.in. kolagenem. Organizm człowieka zbudowany jest w znaczącej części z kolagenu, więc patogen ten jest w stanie zainfekować i osłabić każdy narząd ludzkiego organizmu.
W ten sposób doprowadza do rozchwiania homeostazy organizmu i wygaszania pracy układów: odpornościowego, nerwowego, hormonalnego, kostnego, stawowego, trawiennego oraz krwionośnego.

Dlatego przenoszona przez kleszcze borelioza jest chorobą wieloukładową.

Objawy kliniczne boreliozy

Boreliozę należy podejrzewać zawsze, jeżeli u człowieka, wcześniej zdrowego, pojawiły się i utrzymują się objawy z kilku układów. Również gdy występuje tzw. wędrujący ból, nasilający się w jednym miejscu, potem zanikający, by następnie znów powrócić.

Według medycyny akademickiej obrazy kliniczne boreliozy dzielimy na:

  1. Fazę wczesną – pierwsze stadium;

W fazie pierwszej objawami, które pojawiają się bezpośrednio po ugryzieniu kleszcza są zmiany skórne. Może to być powstały w miejscu ukłucia rumień, obrzęk, zaczerwienienie z towarzyszącym świądem lub owrzodzenie.

 2. Fazę wczesną rozproszoną – drugie stadium;

W fazie drugiej zanika rumień oraz objawy grypopodobne. Następuje powolna utrata minerałów i witamin z powodu karmienia się nimi przez Borrelię i patogenami odkleszczowymi (tzw. koinfekcjami). W tej fazie również dochodzi do osłabienia funkcjonowania narządów żywiciela.

Stopień nasilenia objawów i przebieg choroby zależy od kondycji układu odpornościowego. Dolegliwości mogą wystąpić po kilku miesiącach, a nawet po kilku latach od momentu zakażenia.

W tej fazie mogą pojawić się objawy takie jak: zespół chronicznego zmęczenia, wypadanie włosów, pogorszenie stanu paznokci, zmiany skórne, zaburzenia snu, pracy serca i oddychania, problemy hormonalne, reumatoidalne, neurologiczne, kardiologiczne, a także objawy okulistyczne (światłowstręt, podwójne widzenie, łzawienie lub pogorszenie wzroku).

 3. Fazę późną – trzecie stadium.

W tej fazie pojawiają się charakterystyczne dysfunkcje narządów np. ruchu (ograniczona sprawność kończyn górnych, dolnych lub kręgosłupa). Występują częste i silne objawy wywołane działaniem krętków Borrelii. Organizm nie radzi sobie z infekcją i bez interwencji lekarza lub środków leczniczych, może dojść do niepełnosprawności lub śmierci.

Źródło: 

  1. Molekularane podłoże oddziaływań pomiędzy borrelia burgdorferi, kleszczem i kręgowcem (więcej…);
  2. Cykl krążenia krętkówborrelia burgdorferi w środowisku (więcej…);
  3. Borelioza — najnowsze rekomendacje w diagnostyce i leczeniu (więcej…);
  4. Zaburzenia psychotyczne w przebiegu zakażenia Borrelia burgdorferi – część I: epidemiologia, patogeneza, diagnostyka i leczenie neuroboreliozy (więcej…);
  5. Diagnostyka i leczenie Boreliozy z Lyme (więcej…);
  6. Zawiłości boreliozy (więcej…).