Toksoplasma gondii (toksoplazmoza)
Toksoplasma gondii jest to pierwotniak żyjący wewnątrzkomórkowo wywołujący chorobę pasożytniczą o nazwie toksoplazmoza. Po raz pierwszy został opisany w 1908 roku przez francuskich badaczy C. Nicolle i L. Manceaux.
Żywicielem ostatecznym są koty, w ich przewodzie pokarmowym pasożyt rozmnaża się płciowo tworząc oocyty. Oocysty są wydalane z odchodami, stąd mogą znajdować się w środowisku lub na sierści kotów.
Zarażenie toksoplazmozą u ludzi odbywa się drogą bezpośrednią np. przez zjedzenie brudnych warzyw zawierających cysty, bądź w wyniku kontaktu z kotem. Możliwe jest także przekazanie zakażenia z kobiety na płód poprzez łożysko.
U człowieka pierwotniak ten występuje w przewodzie pokarmowym lub w układzie nerwowym. Jeżeli układ immunologiczny jest sprawny, wówczas infekcja utrzymywana jest w stanie utajenia. W przeciwnym razie mogą pojawić się dolegliwości neurologiczne.
Wyróżniamy trzy postacie toksoplasmozy:
- oczna – charakteryzuje się obecnością ogniska zapalnego w siatkówce oka;
- węzłowa – powiększenie jednego lub kilku węzłów chłonnych;
- ogólnikowa – bóle i zawroty głowy, uczucie postępującego osłabienia, zaburzenia równowagi, oczopląs, trudności z koncentracją, zapalenie mięśnia sercowego, zapalenie wątroby.
Godne uwagi jest to, że przewlekła toksoplazmoza może powodować zmiany fizyczne i psychiczne u ludzi np. zmniejszenie masy ciała, obniżenie poziomu inteligencji, brak koncentracji, nerwowość czy schizofrenia.
Toksoplasma gondii staje się też niebezpieczna dla kobiet ciężarnych np. spowodować zmiany chorobowe płodu, co może spowodować poronienie lub zakażenie wrodzone, a także uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego u dziecka.
Postacie pierwotniaka
Toxpolasma gondii występuje w dwóch głównych postaciach rozwojowych u człowieka:
• Trofozoit – to postać o kształcie półksiężyca, która jest o długości około 4-6 µm i szerokości 2-3 µm. Pasożyt w takiej formie jest wstanie wniknąć do komórki żywiciela, tworząc w niej wakuolę i namnażając się w niej, gdzie po jakimś czasie prowadzi do destrukcji komórki gospodarza.
• Cysta – to postać otorbiona, która może zawierać do 10 tys. bradyzoitów. Cysta jest zabezpieczona otoczką stworzoną z błony komórkowej komórki gospodarza. Postać ta może przetrwać w organizmie żywiciela nawet kilka lat, lokalizując się w dowolnym miejscu.
Źródło:
- Toksoplazmoza wrodzona – rozpoznawanie i leczenie (więcej…);
- Toksopllazmoza — fakty i mity (więcej…);
- Toksoplazmoza – groźna choroba pasożytnicza kobiet ciężarnych i pacjentów z osłabioną funkcją układu odpornościowego (więcej…);
- Proponowane postępowanie w zarażeniu Toxoplasma gondii u ciężarnych i ich dzieci (więcej…).