Aspergiloza to druga pod względem częstości występowania grzybica u ludzi, która plasuje się na drugim miejscu, tuż za kandydozą. Nazwa nadana została szerokiej gamie chorób wywoływanych przez grzyby z rodzaju Aspergillus. Zakażenia wywoływane przez kropidlaki obecne są na całym świecie, a poszczególne gatunki Aspergillus są charakterystyczne dla danych rejonów geograficznych – najczęściej identyfikowanymi są Aspergillus fumigatus oraz Aspergillus flavus, będące organizmami wszechobecnymi, zdolnymi do życia w warunkach dużego stresu środowiskowego. Grzyby te są szeroko rozpowszechnione w środowisku naturalnym, występując w wodzie, ziemi, pośród rozkładających się liści czy w przechowywanym zbożu. Są one w stanie kolonizować także bliższe człowiekowi siedliska, takie jak ściany mieszkań czy nawiewy powietrzne. Aspergiloza występuje zarówno u ludzi, jak i zwierząt. To właśnie ona jest jedną z najczęstszych przyczyn śmierci papug, trzymanych jako zwierzęta domowe. Zetknięcie się z kropidlakami u większości osób nie powoduje żadnych objawów chorobowych, jednak mogą one okazać się szczególnie niebezpieczne dla pacjentów cierpiących na przewlekłe schorzenia układu oddechowego czy dla osób z różnego rodzaju defektami immunologicznymi.
Poznaj główne objawy aspergilozy
Wśród ludzi, aspergiloza występuje w dwóch formach: przewlekłej lub ostrej, które różnią się od siebie pod względem klinicznym. Większość przypadków dotyczących ostrej aspergilozy występuje u osób z mocno upośledzonymi funkcjami układu odpornościowego – narażone są na jej wystąpienie osoby, które przeszły przeszczep szpiku kostnego. Przewlekła kolonizacja czy infekcja jest w stanie spowodować komplikacje również u pacjentów z chorobami układu oddechowego, do których zalicza się astmę, mukowiscydozę, sarkoidozę, gruźlicę lub przewlekłą obturacyjną chorobę płuc. Bardzo często aspergiloza występuje w postaci przewlekłej aspergilozy płucnej bądź alergicznej aspergilozy oskrzelowo-płucnej. Do objawów aspergilozy zalicza się między innymi:
- kaszel;
- gorączka;
- duszności;
- świsty (spowodowane zwężeniem górnych dróg oddechowych);
- znaczne pogorszenie się samopoczucia;
- widoczna utrata masy ciała.
Spektrum objawów obecności grzybniaka kropidlakowego w układzie oddechowym rozciąga się od postaci bezobjawowych, przez łagodne krwioplucie, aż do zagrażających zdrowiu krwawień spowodowanych uszkodzonym przez kropidlaka naczyń krwionośnych.
Różne rodzaje aspergilozy
W zależności od miejsca zaatakowanego przez grzyba, obecnie jesteśmy w stanie wyróżnić kilka rodzajów aspergilozy, takich jak:
alergiczne zapalenie zatok;
aspergiloza oskrzelowo-płucną (powodującą zapalenie płuc);
przewlekła aspergiloza płuc (mogącą powodować ubytki w płucach);
obecność Aspergillus fumigatus (odpornego na leczenie, trudnego do zwalczenia;
obecność Aspergillomy (grzybniaka kropidlakowego, który atakuje płuca i zatoki, jednak nie rozprzestrzenia się na pozostałe części ciała);
aspergiloza inwazyjna (występuje w momencie spowodowania przez grzyba poważnej infekcji; zazwyczaj wykrywana u osób z deficytem odporności; najczęściej atakuje płuca, jednak może rozprzestrzenić się również na inne części ciała);
aspergiloza skórna (pojawiająca się w momencie przeniknięcia grzyba do organizmu przez ranę skóry).
Aspergiloza – diagnostyka
Rozpoznanie infekcji wywołanej przez grzyby Aspergillus potwierdzić może mikroskopowa identyfikacja kolonii i charakterystycznych strzępek przegrody czy struktur zarodnikujących. Jednakże posiewy grzyba zazwyczaj nie są pozytywne; czasami można uzyskać je wyłącznie poprzez badanie krwi, skóry czy plwociny, a także pobierając biopsję tkanki. Na RTG oraz tomografii komputerowej klatki piersiowej, aspergiloza płuc objawia się jako charakterystyczna poświata, a później w postaci półksiężyca powietrza. W celu wczesnego rozpoznania kropidlaka wykorzystuje się różnego rodzaju testy immunologiczne, metaboliczne oraz genetyczne. Niestety, u osób stosujących immunopresję metody, w których oznacza się przeciwciała przeciwgrzybiczne, mają bardzo niską czułość. W gabinecie HERBASOL przeprowadzamy kompleksową diagnostykę w celu wykrycia szkodliwych mikroorganizmów, w tym także obecności grzybów z rodzaju Aspergillus.
Aspergiloza – leczenie
Leczenie oraz rokowanie w dużej mierze uzależnione są od rodzaju oraz zaawansowania aspergilozy. Podstawowym działaniem podejmowanym przez specjalistów jest wdrożenie farmakoterapii przeciwgrzybicznej, działającej na Aspergillus. W przypadku grzybniaka kropidlakowego, konieczne jest usunięcie chirurgiczne. W walce z aspergilozą można wspomóc się również naturalnymi metodami leczenia. Zioła odgrywają bardzo ważną rolę w procesie odgrzybiania organizmu – jednymi z najszerzej znanych są szałwia oraz nagietek. Wśród ziół na grzybicę wymienia się także oregano, goździki, aloes czy gorzknik kanadyjski. Ich wykorzystanie może różnić się w przypadku konkretnego rodzaju grzybicy, z jakim ma się do czynienia. Bardzo ważna jest również dieta, która wspomaga farmakoterapię oraz odbudowywanie prawidłowej flory bakteryjnej organizmu. Przy nadmiernej kolonizacji grzybów, powinno się przede wszystkim ograniczyć spożycie produktów, które wspierają ich namnażanie, czyli różnego rodzaju cukrów. W związku z tym, konieczne jest wystrzeganie się słodyczy, ciast, ciasteczek. Kluczowy element diety stanowią produkty dostarczające organizmowi bakterii probiotycznych, zapewniających należytą florę bakteryjną organizmu. Zawierają je kiszonki, kefiry, jogurty naturalne oraz maślanki. Podstawą jadłospisu osób z grzybicą powinny być świeże warzywa, które dostarczają bardzo małych ilości węglowodanów prostych, a za to znacznych ilości błonnika pokarmowego – przykładem są ryby oraz chude mięso.
Warto mieć świadomość, że narażenie na grzyby nie zawsze powoduje wystąpienie aspergilozy. Większość z nas wdycha zarodniki grzybów każdego dnia, nie wykazując przy tym objawów chorobowych. Niemniej profilaktyka w przypadku wykrywania obecności szkodliwych mikroorganizmów jest bardzo istotna. W tym celu zapraszamy do naszego gabinetu HERBASOL.
